YORUMLAR:
Moliere’in kaleme aldığı ünlü tiyatro eserlerinden olan eserin ana temasında, gerçek manada çok cimri olan Harpagon’un yaşadığı trajikomik olaylar konu ediliyor.
Oğlunun sevdiği kadınla evlenmeyi planlayan bunu da aslında o kadının çok zengin olmadığını ve oğlunun onunla evlenmesine mani olmak için tasarlayan babaya, en sonunda oğlu da kurnazca bir planla karşılık vererek sevdiği kadınla evlenmeye ikna ediyor. Bu süreçte Harpagon’un oğlu, Cleante’in sevdiği kadın olan Mariene’nin kayıp babası ve kardeşi de ortaya çıkıyor ve çok cimri olan Harpagon’un bütün masraflardan kaçınma talebine aldırış etmeden düğün masraflarını da üstleniyor.
Ana karakter Harpagon’un mizahsen haline getirilecek seviyede fazla olan cimriliği bulunduğu şehirde herkesçe biliniyor. Ayrıca parasını da sürekli birilerinin çalacağından şüphelenen ana karakterin altınlarını bahçeye gömdüğü bir süre sonra öğreniliyor ve oğlu Cleante tarafından Frosine isimli bir kadınla ortak plan neticesinde çalınarak Harpagon’a karşı evlilik kozu için kullanılıyor. Paraya olan aşkından daha büyük bir sevgisi olmayan ana karakter içinse, oğlunun istemediği kadınla evlenmesine müsaade etmek nispeten çok net verilebilecek bir taviz olarak göze çarpıyor.
Eserin kaleme alındığı dönemde varlıklı bir ailenin çocuğu olan yazarın kaleme aldığı diğer tiyatro oyunlarında olduğu gibi burada da, halkın içinden birçok unsurun kullanıldığı görülüyor. Verilmek istenen mesajın ana karakter üzerinden mizahi bir tenkitle verilmesi ise, eserin hem tiyatro eseri olarak tesirini artırıp okuyucu için de daha akılda kalıcı bir hale geliyor.
Sonuç olarak, dönemi dikkate alındığında önemli mesajları güldürerek ifade etmeyi başaran eserin tiyatro oyunlarına ilgi duyan okuyucular için de muhakkak incelenmeye değer gözüktüğü söylenebilir.
NOTLAR(*):
· Yaranacak mısın, aşırı gitmekten hiç korkma. Yalan söylediğin istediği kadar belli olsun, suratından aksın, en zeki insanlar bile kanıveriyorlar dalkavukluğa. Pohpohu bastınız mı, en gülünç, en yüzsüzce söylenmiş sözleri bile yutuyorlar.
DEĞERLENDİRME:
Konu: Harpagon isimli ana karakterin çok cimri olması ve bu huyunun hayatının her alanına farklı ve beklenmedik yönlerle tesirlerine ilişkin enteresan olaylar konu ediliyor.
Üslup: Moliere’in sade ve yalın anlatımı ile işlenen eserde çok uzun olmayan diyaloglarda, genel üslup ile daha uyumlu bir hale gelerek okuyucu için eserin birden fazla karakter arasındaki geçişleri kolaylaştırılıyor. Bununla birlikte verilmek istenen mesajların da günlük hayattaki kelimeler ile de açık bir şekilde verilebileceğini gösteriyor.
Özgünlük: Eser, niteliği itibariyle bu yönden değerlendirilmeye alınmayacaktır.
Karakter: Karakter şeması olarak ilk bakışta eserin kısalığına nazaran fazla karakter barındıran eserde 4 karakterin neredeyse eserde çok küçük figüran görevlerinde olduğu görülüyor. Diğer ana karakter ve yardımcı karakterlerin de bu konuda hikayenin birçok yerinde aktif olarak kullanıldığı ve olay örgüsüne katkı yapabildiği gözlendiğinde yazarın karakter kullanımının genel anlamda verimli olduğu oldukça dikkat çekiyor.
Akıcılık: Üslup bölümünde anlatılanlar dikkate alındığında eserin ilk sayfadan itibaren okuyucuyu sıkmadan akıcı bir dille olayları ifade ettiği görülüyor. Bu da eserin niteliği itibariyle sürükleyici bir tiyatro eseri olduğunu gösteriyor.
Genel: Yukarıda belirtilen kriterler uyarınca 10 üzerinden gerçekleştirilen değerlendirmede:
Konu: 7,5
Üslup: 8
Karakter: 8
Akıcılık: 8
puanlarını alan eserin genel ortalaması ise, 7,88 puandır. Eser bu yönüyle de hem tiyatro eserlerine ilgili olanlar hem de klasik eserleri incelemek isteyenler için kesinlikle incelenmesi gereken kitaplardan birisi olarak gösterilmeyi hak ediyor.
(*) : Notlar başlığındaki bütün kısımlar:
CİMRİ
Yazar: Moliere
Yayınevi: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Baskı: 30. Baskı – Ocak 2021
kapakta kullanılan fotoğraftaki kitaptan alıntı olarak kullanılmıştır.
Comments