YORUMLARIM:
Halil Cibran’ın kaleme almış olduğu fabl tarzı masallar ile insanlığa ilişkin temel gözlemler ve çıkarımları konu edinen eser, okuyucularına her kısa masalda bir mesaj vermeyi şiar edinmiştir.
Yazarın diğer eserlerinde görüldüğü üzere, fabl tipi masallar ile hayvanlar ya da cansız varlıklar konuşturulmakta ve insanlığa yönelik önemli tespitlere sıkça yer verilmektedir. Yazar, özellikle bu anlatımda kinayeli masal başlıkları kullanarak insanların yaşamış olduğu düzeni de eleştirmekten geri durmamıştır. Tenkitlerle birlikte yaşamış olduğumuz dünyaya ilişkin birtakım farkındalıklar yaratılmak istenmiştir.
Ezop masallarında olduğundan daha dolaylı bir alegorik anlatım olduğundan eserdeki masalların tek seferde idrak edilememesi mümkündür. Dolayısıyla eserin hızlı okunmasından ziyade üzerine düşünülüp çıkarımlar yapılarak tetkik edilmesi daha isabetlidir.
Sonuç olarak eser, her yaştan insanın hayata bakış açısını değiştirip insanlığın en başından beri normalleşen anormalliklerini fark etmek isteyenler için hem farklı hem de etkileyici bir anlatıma sahip masal kitaplarından birisidir. Bu sebeple kesinlikle incelenmesi gereken eserler arasında olduğunu belirtmek gerekmektedir.
ALINTILARIM(*):
Özgürlüğü ve huzuru buldum meczupluğumda; yalnızlığın özgürlüğünü ve anlaşılmamış olmanın huzurunu. Ama yine de, huzurumdan dolayı boş bir gurur duygusuna kapılmayacağım: Hapishanede bir hırsız, başka bir hırsızın güvencesi altındadır. (Meczup Masalından Notlar)
Hayatımızın daha güzel bir gelecek gibi bir hedefi olmasaydı, çok çekilmez olurdu. (Nar Masalından Notlar)
“Eğer sağ gözün günah işlemene neden olursa, onu çıkar at. Çünkü vücudunun bir üyesinin yok olması, bütün vücudunun cehenneme atılmasından iyidir. Eğer sağ elin günah işlemene sebep olursa, onu kes at. Çünkü vücudunun bir üyesinin yok olması, bütün vücudunun cehenneme girmesinden iyidir.” Anladım o zaman. Kalabalığa döndüm ve bağırdım: “Aranızda biri yok mu, kadın ya da erkek, iki eli, iki gözü olan?” Cevap verdiler: “Hayır, böyle biri yok. Ancak Kutsal Kitap’ı henüz okuyamayacak ve oradaki buyrukları anlayamayacak kadar küçük olanlar var.” (Kutsanmış Kent Masalından Notlar)
Bu adam sahip olamayacağı şeye sırtını dönen, sahip olabildiği şeyden hoşnut olan bir maddecidir.(En Büyük Deniz Masalından Notlar)
Kurulu bir düzene göre sevmek, en iyi benliğini önceden tasarlamış biçimde eğlendirmek, tanrılara üstünkörü ibadet etmek, şeytanla sinsice dolap çevirmek – sonra da bellek yitimine uğramışçasına, her şeyi unutmak. Belirli bir gerekçe hayal etmek, ödül amacıyla çalışmak, yaşamanın tadından hoşnut olmak, acılara soyluca katlanmak – sonra da, kadehini yarın yeniden dolduracak şekilde boşaltmak. Ey Tanrım, bütün bunlar önceden düşünülerek, belirlenerek tasarlanıp oluşur, titizlikle gelişir, kurallarla yönetilir, akılla yönlendirilir ve sonra belirli bir törenle yok edilir ve gömülürler. Hatta sessiz mezarları bile, ruhun yatıp uyuduğu o yerler bile, işaretlenip numaralandırılmıştır. (Kusursuz Dünya Masalından Notlar)
DEĞERLENDİRMELERİM:
Konu: Eserde, fabl tarzı masallar ile insanlığa ilişkin temel gözlemler ve çıkarımları konu edinilmiş, okuyucularına her kısa masalda bir mesaj vermeyi şiar edinilmiştir.
Üslup: Yazarın diğer eserlerinde görülen alegorik anlatımına bu eserde kinaye sanatı da sıkça dahil edilerek dolaylı mesajlar verilmek istenmiştir. Bu durum kimi zaman okuyucuya durağanlık hissi verebilmekle birlikte tek seferde okunup geçilmeden incelenmesi gereken eserlerden birisi olduğunun fark edilmesini sağlamıştır.
Özgünlük: Eser, niteliği ve türü itibariyle özgün sayılabilecek kitaplardan sayılabilir. Fabllar, yazarların yaratıcılığının ve hayata bakış açısının beklenmeyen yönlerle ortaya koyulmasına vesile oldukları için bu eserde özgünlük unsurunun sıkça görülebileceği aşikardır.
Karakter: Eserdeki masallar en fazla 2 sayfa uzunluğunda olduğu için genelde iki ya da üç karakterden oluşan yapılar ile karakter şeması dizayn edilmiştir. Karakter şeması esasında çok önem arz etmiyormuş gibi gözükse de, alegorik anlatıma konu edilen varlıkların genelde insanların bir özelliğini barındırarak, bu tercihlerin yapıldığı dikkate alındığında karakter şemalarındaki tercihlerin oldukça başarılı bir şekilde seçildiği görülecektir.
Akıcılık: Üslup bölümünde bahsedilen unsurlar dikkate alındığında eser, kolay okunabilecek kısa bir eser olduğundan akıcı olduğu söylenilebilir. Ancak olay bazlı romanlarda olduğu gibi sürükleyici bir anlatıma sahip olmadığının belirtilmesi gerekmektedir.
Genel: Yukarıda belirtilen kriterler uyarınca 10 üzerinden gerçekleştirilen değerlendirmede:
Konu: 8
Üslup: 8,5
Özgünlük: 8
Karakter: 8
Akıcılık: 7,5
puanlarını alan eserin genel ortalaması ise, 8 puandır. Yukarıda belirtilen kriterler uyarınca eser, her yaştan insanın okuduğunda farklı mesajlar çıkarabileceği zengin içerikli fabl eserlerinden birisidir. Bu sebeple kesinlikle incelenmesi gereken kitaplardan birisi olduğunun belirtilmesi gerekmektedir.
(*) : Alıntılar başlığındaki bütün kısımlar:
MECZUP
Yazar: Halil Cibran
Yayınevi: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Baskı: 13. Baskı – Temmuz 2021
kapakta kullanılan fotoğraftaki kitaptan alıntı olarak kullanılmıştır.
Comentários