YORUMLAR:
Yazar Mihail Bulgakov tarafından kaleme alınan eserde, Persikov isimli ünlü zoolog tarafından üretilen ışınlar ile gerçekleştirilen bir deney ve deney sonucunda insanlık tarihinin en büyük felaketlerinden birisinin yaşanma hikayesi konu ediliyor.
Persikov, alanında uzman bilim insanlarından birisi olarak ürettiği bir ışınla kurbağaların çok hızlı bir şekilde üremesini sağlıyor. Ancak bunun bir süre sonra kontrolsüz bir şekilde ilerlemesi ve kurbağaların davranışlarında gariplikler ortaya çıkması sebebiyle hepsini imha ediyor ve çalışmasına ara veriyor. Yaptığı deney ile ülkede ünlü olduktan kısa bir süre sonra ise, tavuk vebası başladığı için bütün tavukların telef olduğu haberleri bütün ülkede endişeye yol açıyor.
Ülke yönetimi ise, Persikov’un çalışmasının tavuk üretiminde kullanılması amacıyla bir emir çıkararak bilim insanının çalışmalarına el koyuyor. Ancak yapılan kontrolsüz çalışma sonrasında yanlış yumurtalara ışın kullanıldığı için tavuk değil ölümcül anakonda, boa ve çıngıraklı yılanlar hızlı bir şekilde ülkenin her tarafını sararak insanları öldürmeye başlıyor.
Ülke çapında ciddi mücadelelerin verilmesi ve havaların soğuması ile bu canlıların ölümü gerçekleşiyor ve bu süreçte Persikov’u suçlayan halk onun laboratuvarına baskın düzenleyerek onu ve çalışmalarını ortadan kaldırıyor. Bir daha da aynı çalışmanın benzeri o süreçte gerçekleştirilemiyor.
Stalin dönemindeki devlet düzenine de değinerek bu konuda önemli bilgiler veren yazar, özellikle Stalin yönetiminin amaçlarından birisi olarak gördüğü bilim dünyasındaki gelişmelerin devletin çıkarına hızlı bir şekilde kullanılması pahasına ne tür riskler alabilen bir yapı olduğunun gösterilmesi bakımından önem arz ediyor. Bununla birlikte, teknolojik gelişmelerin desteklenmesindeki en temel motivasyonlardan birisinin ordunun güçlendirilmesi olduğundan da dolaylı olarak bahsediliyor.
Eser belirtilen sebeplerle, hem dönemsel bir portre çizmeyi başarıp hem de bu portreyi bilim kurgu konusu altında okuyucusuna akıcı bir hikaye eşliğinde sunmayı başarıyor.
Sonuç olarak eser, her yaştan okuyucu için önemli mesajlar ihtiva eden ve incelenmesi tavsiye edilen klasiklerden birisi olarak ifade edilebilir.
ALINTILAR(*):
İvanov’un çabalarına karşın lensler aynadan yansıyan ışın demetleri ile ikinci kez birleştirilemedi. Besbelli, bunun için bilgi haricinde, dünyada yalnızca bir insanın, müteveffa Profesör Vladimir İpatyeviç Persikov’un sahip olduğu daha özel bir şey vardı.
DEĞERLENDİRME:
Konu: Eserde, Persikov isimli ünlü zoolog tarafından üretilen ışınlar ile gerçekleştirilen bir deney ve deney sonucunda insanlık tarihinin en büyük felaketlerinden birisinin yaşanma hikayesi konu ediliyor.
Üslup: Yazarın Köpek Kalbi gibi kültleşmiş eserlerinden birisi olan diğer kitabında görülen üslubun aynısı yine bu eserinde de kendisini gösteriyor. Anlatımı hem netleştiren hem de okuyucuyu sürekli eserin içinde tutan bir biçemin tatbik edilmekte olduğu yine hissediliyor. Diğer bilim kurgu romanlarında olduğu gibi temel bir mesaj içermekten imtina eden yazar, olay bazlı anlatımına didaktik unsurlar eklemeyerek bu çıkarımları yapmayı okuyucuya bırakmayı tercih ediyor.
Özgünlük: Konusu itibariyle sıkça görülemeyen bir eser olan kitabın, aynı zamanda modern klasikler arasında değerlendirilmesinin özellikle bu türden kitapların daha az görüldüğü bir klasmanda dikkate alındığı takdirde, eserin bu unsur yönünden önemli bir avantaja sahip olduğunun ifade edilmesi gerekiyor.
Karakter: Eserdeki karakter şemasının çok çeşitli olmadığı görülüyor. Ana karakter Persikov üzerinden ilerleyen eserde onun yardımcısı ve diğer yardımcı karakterlerin bölüm bölüm görülmesi dışında hikâyenin ilerleyişine çok katkılarının olmadığının ifade edilmesi gerekiyor. Yardımcı karakterlerden yalnızca Rokk isimli devlet görevlisinin yumurtalara yanlış bir şekilde el koyarak yılanların meydana gelmesi hadisesinde önemli bir tesiri olmakla birlikte kitapta da görüldüğü üzere bu karar yalnızca kendisine ait olmuyor. Dolayısıyla kısa romanlarda olması gerektiği gibi olay örgüsü ve verilmek istenen mesajlar genel olarak ana karakter üzerinden veriliyor.
Akıcılık: Üslup bölümünde ifade edilen unsurlar gözetildiğinde eserin sürükleyici romanlardan birisi olarak telakki edilmesinin işten bile olmadığı fark ediliyor. Olay örgüsünün kimi yerlerde gerginliği biraz daha artırmak ve merak uyandırmak için yavaşlatılması ise, beklenen etkinin menfi yönde olmasına vesile olan etkenlerden birisi olarak ifade edilebilir. Ancak eser, ekseriyetle okuyucusuna akıcılık unsurunun gereklerini hissettirmeyi başarıyor.
Genel: Yukarıda belirtilen kriterler uyarınca 10 üzerinden gerçekleştirilen değerlendirmede:
Konu: 8,5
Üslup: 8
Özgünlük: 9
Karakter: 8
Akıcılık: 8
puanlarını alan eserin genel ortalaması ise, 8,3 puandır. Eser, klasik eserlerin sıradanlığından farklı konulara dair kitaplar okumak isteyen okuyucular için özellikle birebirdir. Bununla birlikte her yaştan insanın okuması gereken kitaplar arasında gösterilebilir mahiyettedir.
(*) : Alıntılar başlığındaki bütün kısımlar:
ÖLÜMCÜL YUMURTALAR
Yazar: Mihail Burgakov
Yayınevi: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Baskı: 10. Baskı – Ocak 2021
kapakta kullanılan fotoğraftaki kitaptan alıntı olarak kullanılmıştır.
Comentários